گزارش برگزاری سومین دوره همایش بینالمللی «نظام بینالملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»
با توجه به برگزاری بسیار موفق دومین همایش بینالمللی «نظام بینالملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در اسفندماه 1393، گروه روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی با همکاری قطب علمی دولت و روابط بینالملل اسلامی تصمیم به برگزاری سومین دوره این همایش در سطحی وسیعتر گرفت.
برگزاری این همایش اهداف متعددی را دنبال میکرد که به برخی از مهمترین آنها در ادامه اشاره میشود: نخستین هدف از برگزاری این همایش، تقویت فضای تحقیق و پژوهش در حوزه مطالعات روابط بینالملل و علوم سیاسی در دانشگاه علامه طباطبایی و سایر دانشگاههای کشور بود؛ آن هم به صورتی که پژوهشهای انجام شده، حالت کاربردی داشته و با مسائل جاری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مرتبط باشد. دومین هدف، آشنایی دانشجویان، اساتید و اندیشمندان داخلی با تفکرات و تحقیقات اساتید خارجی در موضوع همایش بود. در حوزه روابط بینالملل بدون شناخت تحقیقات جهانی و آشنایی با سایر متفکرین از کشورهای مختلف، دانش انسان کامل نمیشود. از همین رو، حضور گسترده اندیشمندان خارجی از کشورهایی که بر منافع ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی اثر دارند، در دستور کار قرار گرفت. سومین و شاید مهمترین هدف نیز، تهیه policy paper یا سیاست نامه از سخنرانیها و مقالههای ارائه شده در کنفرانس برای ارائه به دستگاههای مرتبط با حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی بود که بتواند به پیشبرد علمی این بخش مهم از سیاست کشور کمک کند.
کارهای مقدماتی این همایش از اردیبهشت سال 1395 با تصویب طرح برگزاری آن در دانشکده حقوق و علوم سیاسی و سپس شورای پژوهشی دانشگاه شروع شد. در خرداد ماه 1395 و همچنین شهریورماه همان سال، فراخوان ارسال مقالات به صورت گسترده از طریق سایت همایش، کانال همایش در تلگرام و پوسترهای منتشر شده همایش که به همه دانشگاههای کشور ارسال شد، به اطلاع اندیشمندان روابط بینالملل و علوم سیاسی در کشور رسید.
نتیجه این اطلاع رسانی گسترده و حرفهای به جامعه هدف، استقبال گسترده اندیشمندان، اساتید و دانشجویان علوم سیاسی، روابط بینالملل و مطالعات منطقهای از همایش بود به صورتی که 401 چکیده به دبیرخانه همایش ارسال شد. این تعداد دریافت چکیده، باعث شد تا همایش نظام بینالملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به پرمخاطبترین همایش این حوزه علمی در کشور تبدیل شود. ذکر این نکته ضروری است که دبیرخانه همایش هیچ گونه سفارش مقاله نداشت و همه چکیدهها و مقالات براساس فراخوان به دبیرخانه ارسال شده است.
بعد از دریافت چکیدهها، داوری آنها شروع شد. از چکیدههای دریافت شده، بعد از بررسی اولیه 376 چکیده برای داوری ارسال شد. از این تعداد و با توجه به تاکید دبیرخانه همایش بر فراهم شدن امکان نگارش و ارسال اصل مقالات برای نویسندگان محترم، 268 چکیده تایید شد که در کتاب چکیدههای همایش به چاپ رسید و در روزهای برگزاری همایش در اختیار مخاطبین قرار گرفت.
از میان چکیدههای تایید شده، 140 مقاله کامل به دبیرخانه همایش ارسال شد. هر مقاله برای داوری در اختیار دو داور از میان اعضای هیات علمی دانشگاههای مختلف و همچنین متخصصین حوزه تخصصی هر موضوع قرار گرفت و براساس نتایج داوریها، 32 سخنران داخلی برای ارائه مقالاتشان انتخاب شد. همچنین 8 سخنران از میان دانشجویان برای ارائه مقاله در پنل دانشجویی انتخاب شد. 41 مقاله نیز برای ارائه به صورت پوستر انتخاب شد که در سالن همایش به نمایش درآمد.
در بخش خارجی 36 چکیده دریافت شد که از میان آنها 22 مورد برای ارائه مقاله انتخاب شد. در دو روز برگزاری همایش، 18 اندیشمند از خارج از کشور سخنرانی علمی داشتند. حضور این تعداد اندیشمند خارجی در همایش نیز رکوردی جدید به لحاظ کمیت و کیفیت را برای همایش نظام بینالملل به ثبت رساند.
این امر نوید دهنده شناخته شدن همایش نظام بینالملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دانشگاههای کشور و در میان اندیشمندان، اساتید و دانشجویان حوزه روابط بینالملل، مطالعات منطقهای و علوم سیاسی است و باید تلاش کرد تا در بعد بینالمللی نیز همایش بیش از پیش به محل گردهمآیی اندیشمندان برجسته جهانی در ایران تبدیل شود. امری که با برنامهریزی صحیح در دورههای آتی قابل تحصیل و تحقق است.
در انتها نیز باید از همه کسانی که دربرگزاری این همایش ما را یاری کردند تشکر کرد. در ابتدا، جناب آقای دکتر محمدباقر خرمشاد، دبیر محترم علمی همایش، که زحمات فراوانی را در برگزاری این همایش متقبل شدند و برگزاری موفق همایش در بخش علمی و اجرایی حاصل دقت نظر، همکاری و دانش فراوان ایشان در این حوزه در بخش نظری و اجرایی بود.
در دانشگاه علامه طباطبایی افراد متعددی در برگزاری این همایش همکاری داشتند. در ابتدای همه باید از ریاست محترم دانشگاه، جناب آقای دکتر سلیمی تشکر کرد. ریاست محترم دانشکده حقوق و علوم سیاسی، معاونان محترم پژوهشی و آموزشی دانشکده، مدیران محترم گروههای علوم سیاسی و روابط بینالملل، همکاران گرانقدر علمی گروه روابط بینالملل و علوم سیاسی، بخش همکاریهای علمی بینالمللی دانشگاه، کارکنان و مدیر محترم آن، بخش انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، کارکنان و مدیر محترم آن بخش، و کارکنان بخش اجرایی، پژوهشی و آموزشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی در برگزاری این همایش زحمات زیادی کشیدند. همچنین باید از آقای دکتر شجاع احمدوند، معاون پژوهشی سابق دانشگاه که در ابتدای کار مدتی، مسئولیت علمی همایش را برعهده داشتند نیز تشکر کرد.
سازمانهای متعددی نیز در برگزاری این همایش نقش داشتند. بیش از همه باید از وزارت امور خارجه، معاونت عربی و آفریقایی این وزارتخانه و به صورت خاص معاون محترم وزیر در امور عربی و آفریقایی، جناب آقای دکتر جابری انصاری، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همین طور مرکز مطالعات فرهنگی بینالمللی این سازمان، رئیس آن جناب آقای دکتر ربانی و همکارانشان، موسسه پژوهشی اندیشهسازان نور و ریاست محترم آن، جناب آقای دکتر زارعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت پژوهشی و مرکز همکاریهای علمی بینالمللی آن و همین طور پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکر کرد.
در انتها باید از کادر اجرایی پرتلاش همایش تشکر کنم. سرکار خانم موحدی و همکاران متعددشان در دبیرخانه همایش که برگزاری همایشی به این بزرگی و با این موفقیت، حاصل بیش از 6 ماه زحمات شبانه روزی آنهاست.
امیدوارم به زودی همایش نظام بینالملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به یکی از شناختهشدهترین همایشهای بینالمللی در حوزه مطالعات روابط بینالملل، مطالعات منطقهای در بین اندیشمندان این حوزه در سطح جهان تبدیل شود.
دکتر علیرضا کوهکن
دبیر اجرایی همایش
آذرماه 1395